افسردگي يکي از شايع ترين اختلالات روانشناختي در کودکان و نوجوانان است.
از دهه قبل، همزمان با افزايش شيوع افسردگي در سنين پايين تر توجه زيادي به تشخيص و درمان افسردگي در کودکان و نوجوانان جلب شده است.
بر اساس جديدترين آمارها، در طي دهه ي اخير افسردگي در سراسر جهان رشد قابل توجهي داشته است.
تا حدي که شعار سازمان بهداشت جهاني در سال گذشته، افسردگي و درمان آن را هدف اصلي خود قرار داد.
آيا نوجوان من افسرده است؟
به طور کلي بايد گفت افسردگي بيماري خاموشي است که در نوجوانان با علايمي از جمله تغييردر الگوهاي خواب و اشتها، از کوره در رفتن و عصبي شدن، ضعف و بي حالي، بي رغبتي به علاقمندي هاي قبلي، احساس مستمر غم و ناراحتي، شکايات جسمي مکرر، افت تحصيلي، انزوا و گوشه گيري بروز مي کند.
نوجوان افسرده، ممکن است با مراجع قدرت در خانه و مدرسه به مشکلات جديدي برخورد کند.
روابط دوستانه اش را از دست بدهد، افت تحصيلي شديدي را تجربه کند و در لاکي از انزوا و تنهايي پيش رونده فرو رود.
افسردگي درمان نشده در دوران نوجواني مي تواند خطر ابتلا به اسکيزوفرني را افزايش دهد.
نوجوانان افسرده تمايل بيشتري به خود کشي، مصرف مواد، روابط جنسي متعدد و دوستي هاي نامتعارف دارند و از اين طريق سعي در افزايش هيجان و به عبارتي ترشح ميزان بيشتري از سروتونين در مغز خود احساس مي کنند.
آنچه مساله را سخت تر مي کند همايندي نشانگان افسردگي با برخي بيماري هاي جسمي مانند مشکلات تيروئيدي، کم خوني و نشانگان بلوغ است.
لازم است والدين بتوانند بي حوصلگي و احساس غم عادي را از علايم افسردگي تشخيص دهند، از طريق چکاپ کامل جسمي، وجود ساير بيماري ها را بررسي کنند .
در صورت سلامت جسمي کامل، فرزندشان را براي درمان نزد روانپزشک ببرند.
آيا مراجع به روانشناس ضروري است؟
در صورت ابتلاي نوجوانان به افسردگي، مراجعه ي همزمان به روانپزشک و روانشناس يا مشاور کاملا ضروري است.
از آنجا که افسردگي از جمله اختلالات رواني بسيار مقاوم دربرابر درمان است، لازم است تا در کنار دريافت دارو به منظور تنظيم خلق، از مراجعه به روانشناس نيز بهره ببريد.
روان درماني فرد افسرده نيازمند صبر، حوصله و تخصص کافي است و عدم درمان آن مي تواند منجر به شکل گيري اختلال شخصيت افسرده در سنسن بزرگسالي شود که امري مادام العمر و غير قابل تغيير است.
آيا بايد از داروهاي ضد افسردگي ترسيد؟
بسياري از والدين از مصرف داروهاي رواني نگراني هاي زيادي دارند.
آن ها مصرف دارو در جهت درمان مشکلات رواني را امري فاجعه آميز مي دانند و از مصرف دارو توسط نوجوان خودداري مي کنند.
واقعيت موجود در مورد داروهاي ضدافسردگي ان است که اين داروها در شرايطي که نوجوان تان به دليل کمبود سروتونين مغزي، قادر به کنترل خلق و خوي خود نيست، به او کمک مي کنند تا يتواند کنترل بيشتري بر خلق اش داشته باشد.
اين دارو ها اعتيادآور نيستند و در صورت تکميل دوره ي درمان، مي توانند از افسردگي هاي بعدي پيشگيري کنند.
جديدترين روش هاي روانشناسي کودک
روانشناس براي نوجوان افسرده چه کاري انجام مي دهد؟
گرچه مصرف داروهاي ضد افسردگي مي تواند به تنظيم خلق فرد کمک کند.
اما ممکن است علت افسردگي مسايلي از جمله تغييرات بلوغ، مشکل در دوست يابي، درک نشدن توسط والدين، تجربه ي واقعه اي ناگوار، مشکلات خانوادگي، مشکلات مربوط به برنامه ريزي و باشد.
به همين دليل مصرف دارو به تنهايي کفايت نمي کند و لازم است تا به کمک روانشناس، عامل اصلي به وجود آورنده ي افسردگي درمان شود.
آنچه لازم است به عنوان والد انجام دهيد
به عنوان پدر و مادر فرزندي که با افسردگي دست به گريبان است، لازم است بدانيد که توصيه، نصيحت و پند و اندرز، نه تنها اثر مثبتي ندارد بلکه بسيار مخرب است.
نوجوان افسرده ي شما در بن بستي به نام “يأس” گرفتار شده است که خارج شدن از آن نيازمند حمايت، همدلي و گوش دادن فعالانه است.
ثبت نام افراطي فرزندتان در انواع کلاس هاي ورزشي و فوق برنامه، نوعي از اتلاف هزينه و عدم همدلي است. بنابراين بهترين گزينه، ايجاد شبکه ي حمايتي سالمي در محيط خانواده است که در آن به صورت همدلانه و فعالانه با فرزندتان گفت و گو و به حرف هاي او گوش مي دهيد.
سعي کنيد محيط خانه را شاد نگه داريد، نوجوان را در محيط هاي شاد همراهي کنيد، ويژگي هاي مثبت را به او بازخورد دهيد تا از اين طريق خلق نوجوان تان شادتر و انرژي اش بيشتر شود.
ايجاد تغييرات دوست داشتني در محيط خانه، چيدمان اتاق و رنگ ها مي تواند تاثير زيادي بر خلق نوجوان تان داشته باشد و حالات غم و افسردگي را در او کاهش دهد.
بجاي گرفتن گوشي، قطع کردن اينترنت و رفتارهاي حاکي از عدم اطمينان، احساس اعتماد و بزرگي را به فرزندتان القا کنيد. رفتارهاي کنترل گرانه مي تواند منجر به تشديد انزوا خواهي و افسردگي در نوجوانان شود.
ممکن است انتظارات رفتاري شما از يک نوجوان استقلال خواه متناسب با ويژگي هاي او نباشد.
نوجوانان نياز دارند از جانب والدين آزادي عمل بيشتري در زمينه ي رفت و امد، لباس پوشيدن، دوست يابي و داشته باشند.
در صورتي که فراموش کرده ايد فرزندتان ديگر کودک نيست و وارد برهه ي جديد و چالش برانگيري به نام “نوجواني” شده است.
بهتر است در قوانين خانوادگي تجديد نطر کنيد و انتظاراتي متناسب با مقطع سني او به عنوان يک نوجوان تعريف کنيد.
ناگفته هاي افسردگي نوجوانان
نوجوانان و تغييرات دوران بلوغ
با کودک سه ساله ام چگونه برخورد کنم؟
هر آنچه لازم است در مورد کودک خجالتي بدانيد
با کودک پرخاشگر چگوه برخورد کنم؟
سرماخوردگي رواني را جدي بگيريد
افسردگي از جهت ميزان شيوع به عنوان سرماخوردگي رواني شناخته مي شود.
همانطور که اگر فرزندتان سرما بخورد، حداقل به مدت چند روز، تکاليف را کم اهميت تر مي دانيد و بر بهبود وضعيت جسمي او تمرکز مي کنيد، افسردگي نيز چنين برخوردي را مي طلبد.
افسردگي درمان نشده در نوجوانان مي تواند مشکلات متعدد ديگري از جمله اعتياد، افت تحصيلي، طرد شدگي، روابط نامناسب و را نيز به دنبال داشته باشد.
در صورتي که نوجوان تان افسرده است، بهتر است تمرکزتان را از مسايلي مانند تکاليف انجام نشده، درس هاي عقب مانده و کلاس هاي نرفته برداريد.
فقط و فقط بر ارتباط تان متمرکز شويد.
سعي کنيد از طريق گوش دادني عميق، دنياي ذهني نوجوان افسرده را درک کنيد.
با او در اين دنيا، راه برويد، ناراحتي هايش را درک کنيد و به او کمک کنيد تا راه حلي به جز يأس و غم را انتخاب کند.
از ديدگاه روانشناسي واقعيت نگر، افسردگي يک انتخاب است.
ممکن است نوجوان شما در مواجهه با موقعيتي جديد و به دليل ضعف در مهارت هاي حل مساله، افسردگي را به عنوان يک راه حل انتخاب کرده باشد.
شما مي توانيد در قالب فردي شنوا، پذيرنده و غير قضاوت گر، به او کمک کنيد تا راه حل هاي جديدي را کشف و جايگزين راه حل افسردگي کند.
درباره این سایت